27.05.2022 Tarihli ve 31848 Sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan 7406 Sayılı Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda ve 5271 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılmıştır. [1] Kanun 27.05.2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yapılan değişiklikler ile günümüzdeki en büyük sorunlardan olan kadına karşı şiddetin ve sağlık çalışanlarına karşı şiddetin önlenmesi ve caydırıcılığının artırılması amaçlanmıştır.
Israrlı Takip Suç Haline Getirilmiştir.
Son zamanlarda özellikle sosyal medya üzerinden artan taciz olaylarının ve kadına yönelik şiddetin artması üzerine, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanuna yeni bir madde eklenmiş (TCK m.123/A) ve ısrarlı takip olarak nitelendirilen fiiller müstakil bir suç haline getirilmiştir.
Israrlı takip suçu; “Israrlı bir şekilde fıziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olmak” şeklinde tanımlanmıştır. Görüldüğü üzere suçun oluşması için yalnızca fiziki takip değil, iletişim araçları ya da üçüncü kişiler aracılığı ile dahil temas kurulması yeterli görülmüştür.
Israrlı takip suçunun oluşabilmesi için maddede öngörülen “ısrar” unsurunun gerçekleşmesi gerekmektedir. Seçimlik hareket olarak gerçekleştirilecek fiillerin makul düzeyde süreklilik arz etmesi yeterli olacaktır. Bununla birlikte takip fiilinin mağdur üzerinde yarattığı huzursuzluk ve güvensizlik duygusu da dikkate alınacaktır. Hakim somut olaya göre ısrarın niteliğini takdir edecektir.
Suçun basit halinde altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmedilebilecektir. Bununla birlikte maddede cezayı ağırlaştıran haller tek tek sayılmıştır. Buna göre
Suçun, çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi;
Mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması;
Hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilmesi
hallerinde faile bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilecektir.
Suçun işlenmesi esnasında failin fiili başka suçların oluşmasına sebep vermişse ayrıca bu suçlardan da ceza alacaktır. [2]
Israrlı takip suçunun soruşturulması ve kovuşturulması mağdurun şikayetine bağlı olacaktır. 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa eklenen yeni düzenleme ile de ısrarlı takip suçu takibi şikayete bağlı olsa bile bu suçta uzlaştırma hükümlerine uygulanmayacaktır.
Hakimin Takdiri İndirim Sebepleri Daraltılmıştır.
Yapılan değişiklik ile 5237 Sayılı TCK’nın 62.maddesinde düzenlenen takdiri indirim sebepleri daraltılmıştır. Değişiklik sonrasında failin duruşmadaki mahkemeyi etkilemeye yönelik şeklî tutum ve davranışları, takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınmayacaktır. Ancak, duruşma hali dışında failin yargılama sürecindeki (soruşturma ve kovuşturma evresinin bütününde) pişmanlığı gösteren davranışları takdiri indirim nedeni olarak göz önünde bulundurabilecektir.
Kanun koyucu uygulamada kravat indirimi olarak da bilinen takdiri indirim nedenini kaldırmayı amaçlamıştır. Değişikliğin getirdiği bir diğer sonuç ise hakimin, takdiri indirim nedenini uygulaması durumunda bu hususun “gerekçesini” kararında de açıklamak zorunda olmasıdır.
Bazı Suçlarda Suçun Mağdurunun Kadın Olması Halinde Verilecek Ceza Miktarları Artırılmış ve Cezanın Alt Sınırı İçin Asgari Ceza Oranları Belirlenmiştir.
Son zamanlarda kadına şiddetin oldukça artması sebebiyle kanun koyucu bazı suçların kadınlara karşı işlenmesi durumunda cezaların artırılması ve ceza alt sınırının belirlenmesi yoluna gitmiştir. Böylelikle kadına karşı şiddetin caydırıcılığının artırılması amaçlanmaktadır.
Yapılan değişiklik ile kasten öldürme suçunun kadına karşı işlenmesi halinde fail, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Kadın cinayetlerinde failin en ağır ceza ile cezalandırılması amaçlanmıştır. Önceki halinde ‘gebe olduğu bilinen kadına karşı’ ifadesi ‘kadına’ olarak değiştirilmiştir.
Kadına karşı işlenmesi halinde; basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek kasten yaralama suçu cezasının alt sınırı altı aydan, işkence suçu cezasının alt sınırı beş yıldan, eziyet suçu cezasının alt sınırı iki yıl altı aydan, tehdit suçu cezasının alt sınırı ise dokuz aydan az olamayacaktır.
Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçunda Cezayı Ağırlaştıran Nitelikli Hal Eklenmiştir.
Sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin önlenmesi ve caydırıcılığının artırılması amacıyla, Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi suçunda ceza artırımı öngören yeni bir düzenleme eklenmiştir.
Buna göre, Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunda suçun konusunun sağlık hizmeti olması hâlinde, verilecek ceza altıda biri oranına kadar artırılacaktır.
Ceza Muhakemesi Kanununda Öngörülen Tutuklama Tedbirine İlişkin Yeni Katalog Suçlar Eklenmiştir.
Katalog suçlarda tutuklama sebeplerinin gerçekleştiği varsayılmaktadır. Ancak bu suça ilişkin olarak tutuklama tedbirinin uygulanabilmesi için, somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı gerekmektedir.
Yapılan değişiklik ile Ceza Muhakemesi Kanunu’nun tutuklama nedenlerini düzenleyen 100. Maddesine kasten yaralama suçunun "beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı" ve "canavarca hisle" işlenmesi halleri katalog suç olarak eklenmiştir. Ayrıca “Kadına karşı işlenen kasten yaralama suçu” ve “Sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan personele karşı görevleri sırasında veya görevleri dolayısıyla işlenen kasten yaralama suçu” katalog suçlara eklenmiştir.
Kadına karşı şiddet ve sağlık çalışanlarına karşı şiddetin arttığı son yıllarda tutuklama tedbirlerinin etkin olarak uygulanması amaçlanmıştır.
Mağdur ile Şikayetçi ve Suçtan Zarar Görenin Barodan Avukat Görevlendirmesi İsteme Hakkının Kapsamı Genişletilmiştir.
Soruşturma ve kovuşturma evresinde mağdur ile şikayetçinin vekili bulunmaması halinde; cinsel saldırı suçuna ek olarak çocukların cinsel istismarı veya ısrarlı takip suçları ile kadına karşı işlenen kasten yaralama, işkence veya eziyet suçlarında, baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteyebilecektir. Bahsedilen suçlar hakkında mağdur veya suçtan zarar gören davaya katılmak istiyorsa aynı şekilde barodan kendisine avukat görevlendirilmesini isteyebilecektir.
Av. Öykü ŞANLI
Alp Satıbeşe
[1] Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemeleri Kanunu’nda yapılan değişikliklere buradan ulaşabilirsiniz. [2] Örneğin; yaralama, tehdit hakaret fiillerinin de işlenmiş olması
Comments