Aynı IP Üzerinden Yapılan İşlemler
İsteklilerin ve istekli olabileceklerin aynı IP üzerinden yaptıkları işlemler, 2019 yılından itibaren uygulamada tartışılmaktadır.
2020-2022 yılları arasında aynı IP üzerinden yapılan işlemlerin değerlendirilmesi ve nitelendirilmesinde, uygulamada idareler, Kamu İhale Kurumu ve mahkemeler yönünden farklı karar ve incelemeler bulunsa da son zamanlarda tüm kurumların aynı görüşte olduğunu söyleyebiliriz.
Bu yazımızda aynı IP üzerinden ihale dokümanının indirilmesinden sonra, aynı ve/veya farklı IP üzerinden teklif verilmesi ve teklif verilmemesi konu başlıklarını ayrı ayrı inceleyerek, bu durumların yasak fiil ve davranış kapsamında kalıp kalmayacağını irdeleyeceğiz.
Aynı IP Üzerinden İhale Dokümanının İndirilmesi ve Teklif Verilmesi Durumu
Aynı IP üzerinden ihale dokümanının indirilmesi ve teklif verilmesi uygulamada hem idareler hem de Kamu İhale Kurumu tarafından yasak fiil ve davranış kapsamında kabul edilmektedir.
Kamu İhale Kurumu, aynı ihalede birbirleri ile meşru bir rekabet içerisinde olan gerçek veya tüzel kişilerin, ihale dokümanını aynı IP adresine sahip cihaz üzerinden indirmelerinin ve teklif vermelerinin hayatın olağan akışına uygun olmadığı, bu isteklilerin birbirlerine ait teklif bilgilerinden haberdar olabileceği ve aynı ihaleye katılmalarının rekabeti ve ihale kararını etkileyebilecek davranış olduğu yönünde “kuvvetli karine” teşkil ettiği görüşündedir.
IP adresi “interneti ya da TCP/IP protokolünü kullanan diğer paket anahtarlamalı ağlara bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirleri ile veri alışverişi yapmak için kullandıkları adres” olarak tanımlanmaktadır. [1]
Bu tanıma göre aynı wifi ağındaki tüm bilgisayarlar aynı IP adresine sahiptirler. Bir diğer deyişle aynı wifi ağı birden fazla bilgisayar tarafından paylaşılıyor ise bu bilgisayarların tamamı aynı IP adresine sahip olacaktır.
Kamu İhale Kurumu ve idareler de bu sonuçtan yola çıkarak, aynı IP üzerinden ihale dokümanının indirilmesi ve teklif verilmesini yasak fiil ve davranış olarak kabul etmektedir.
2020-2022 yıllarında ilk derece mahkemeleri, aynı IP adresine sahip cihaz üzerinden doküman indirilmesinin tek başına isteklilerin irade birliği içinde hareket ettiğine karine oluşturmadığı yönünde kararlar vermiştir.
Ancak Danıştay bu yönde karar veren ilk derece mahkemesi kararlarının bozulmasına karar vermiştir. Dolayısıyla son durumda uygulamada tüm kurumların, aynı IP adresinden doküman indirmesi ve teklif vermesinin yasak fiil ve davranış kabul edildiği görüşünde olduğunu söyleyebiliriz.
Danıştay ayrıca aynı ihaleye teklif verecek olan isteklilerin, farklı tarihlerde bile olsa aynı internet bağlantı noktasını kullanarak ihale dokümanını indirmiş olmasının, rekabeti etkileme ihtimali olan davranışlardan olduğu görüşündedir.
Dolayısıyla şirketlerin özellikle toplu alanlarda bağlanacakları wifi adreslerine başka istekli olabilecekler tarafından da bağlanılabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Aynı IP Üzerinden İhale Dokümanının İndirilmesi Ancak Farklı IP Üzerinden Teklif Verilmesi Durumu
İsteklilerin aynı IP adresinden doküman indirmesinden sonra, farklı IP adresleri üzerinden ihaleye teklif vermiş olmaları durumu dahi; irade birliği çerçevesinde birlikte hareket edildiğine dair kuvvetli kanıt (karine) oluşturacağı kabul edilmektedir.
Bir diğer ifade ile isteklilerin aynı IP üzerinden ihale dokümanı indirip farklı IP üzerinden teklif verilmesi de yine kurumlar ve mahkemelerce, yasak fiil ve davranış olarak kabul edilmektedir.
Aynı IP Üzerinden İhale Dokümanının İndirilmesi Ancak Teklif Verilmemesi Durumu
Uygulamada idareler tarafından, istekli olabilecekler tarafından aynı IP üzerinden doküman indirilmesi durumunun tek başına yasak fiil ve davranış kapsamında kabul edilmekte ve işlem yapıldığı görülmektedir.
Ancak Kamu İhale Kurumu, tek başına aynı IP üzerinden ihale dokümanı indirilmesini yasak fiil ve davranış olarak kabul etmemektedir. Kurum IP’nin yanında isteklilerin ortaklık bilgilerinin, iletişim/adres bilgilerinin ve diğer bilgilerinin aynı olup olmadığını da sorgulamaktadır.
Dolayısıyla her ne kadar idareler tarafından yasaklılığa ilişkin işlemler yapılsa da itirazen şikayet başvurusu yapılması halinde Kamu İhale Kurumu, IP ile birlikte şirketlere ait diğer bilgilerin de aynı olması halinde kümülatif şekilde değerlendirme yaparak karar vermektedir.
Sonuç olarak:
Aynı IP üzerinden ihale dokümanın indirilmesi ve teklif verilmesi durumu yasak fiil ve davranış olarak kabul edilmektedir.
Aynı IP üzerinden ihale dokümanın indirilmesi ancak farklı IP üzerinden teklif verilmesi durumu da yasak fiil ve davranış olarak kabul edilmektedir.
Aynı IP üzerinden ihale dokümanın indirilmesi ancak istekli olabileceklerden birinin teklif vermemesi durumu ise tek başına yasak fiil ve davranış olarak kabul edilmemektedir. Bu halde istekli olabileceklere ilişkin diğer bilgiler de incelenerek değerlendirilme yapılmaktadır.
Av. Zülal Bulut
Comments