“Olağanüstü Hal Kapsamında Kamu Alımları, Alacakları ve Sosyal Tesislerine İlişkin Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” (“Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”) 03.03.2023 tarihli ve 32121 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.[1]
İlgili Kararname ile, 08.02.2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ilan edilen olağanüstü hâl kapsamında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan ihaleler ve bu ihalelerin sözleşme süreçlerine ilişkin olarak birtakım tedbirler alınmıştır.
Kamu İhale Sürecine İlişkin Alınan Tedbirler Nelerdir?
Bilindiği üzere, 120 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Yargı Alanında Alınan Tedbirlere İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yargı alanına ilişkin bazı sürelerin durdurulmasına karar verilmiştir. Ancak 03.03.2023 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereğince, OHAL ilan edilen illerde yapılan ihalelere ilişkin şikayet ve itirazen şikayet başvuruları dışında ihale işlemlerine yönelik süreler durmayacaktır.
Durdurulmuş olan sürelerin ise 06.03.2023 tarihinden itibaren işlemeye devam edeceği belirlenmiştir.
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi gereği, OHAL ilan edilen illerde ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanması amacıyla yapılacak ihalelerde, OHAL süresi içinde doğrudan sözleşme imzalanabilmesi mümkün kılınmıştır. Başka bir ifadeyle, 4734 sayılı Kanun’da düzenlenmiş olan ihale kararının onaylanmasına, kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesine ilişkin süreler ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşmeye daveti için öngörülmüş sürelerin beklenmesine gerek bulunmamaktadır.
Yine OHAL ilan edilen illerdeki ihtiyaçların karşılanması amacıyla yapılacak ihalelerde, ihaleye yönelik yapılan başvurular sonucunda yüklenicinin değişmesi gerekmesine rağmen; ihale üzerinde bırakılan yeni isteklinin, sözleşme yapılması için üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde, mevcut sözleşme feshedilmeksizin işe devam edilecektir.
Üstelik ilgili Kararname’ye göre; OHAL ilan edilen illerde ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanması amacıyla yapılan ihalelerde sözleşmeye davet edilen isteklilerin depremden kaynaklanan mücbir sebep dolayısıyla sözleşme imzalayamaması durumunda, haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilemeyecek ve geçici teminatları gelir kaydedilemeyecektir.
Ayrıca, ticari merkezi veya teklifin şube tarafından verildiği hallerde şubesi OHAL kapsamındaki illerde yer alan ve OHAL kapsamında olmayan bir ilde gerçekleştirilen ihaleye ilişkin sözleşme imzalamaya davet edilen istekliler bakımından da birtakım tedbirler alınmıştır.
Bu durumda, istekli tarafından depremden kaynaklanan bir nedenle sözleşme imzalama süresinin uzatılması talep edilirse, ihaleyi yapan idarece istekliye 10 güne kadar ek süre verileceği düzenlenmiştir. Ayrıca bu ihalelerde de sözleşmeye davet edilen isteklilerin depremden kaynaklanan mücbir sebep dolayısıyla sözleşme imzalayamaması durumunda, haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilemeyecek ve geçici teminatları gelir kaydedilemeyecektir.
Kamu İhale Sözleşmeleri Süreçlerine İlişkin Alınan Tedbirler Nelerdir?
OHAL ilan edilen illerde devam eden kamu ihale sözleşmeleri kapsamında, İdarelerce, depremden kaynaklanan mücbir sebep nedeniyle, OHAL süresinin bitimine kadar;
Sözleşme konusu işin ifasının imkansız hale geldiği veya sözleşme konusu işe artık ihtiyaç kalmadığının anlaşılması halinde sözleşmenin feshi ve işin genel hükümlere göre tasfiye edilmesi,
Yüklenicinin başvurusu üzerine ise, sözleşmenin tek sefere mahsus olmak üzere devri,
yönünde karar verilebilmesi mümkün kılınmıştır.
Ayrıca 06.02.2023 tarihi itibarıyla;
Ticari merkezi OHAL ilan edilen illerde bulunan yüklenicilerin, OHAL ilan edilmeyen illerde taraf olduğu sözleşmelerin ve
Şubesi OHAL ilan edilen illerde bulunan yüklenicilerin de, aynı şubesi tarafından OHAL ilan edilmeyen illerde taraf olduğu sözleşmelerin,
ilgili sözleşmeye taraf idarelerin onayı ile devredilebilmesi mümkün kılınmıştır.
Belirtmemiz gerekir ki, bu kapsamda devredilen sözleşmelerde, ilk ihaledeki yeterlik şartları devralacaklar bakımından da aranmaya devam edecek olup yalnızca yüklenicinin ortak girişim olduğu sözleşmelerde ortaklar arasında bir devrin söz konusu olması halinde ilk ihaledeki yeterlik şartlarına bakılmayacaktır.
Açıklanan bu tedbir doğrultusunda, sözleşmenin feshedilerek işin tasfiye edilmesi veya sözleşmenin devredilmesi durumunda yüklenici, yalnızca fesih veya devir tarihine kadar gerçekleştirmiş olduğu imalatlar, işler veya teslimatlar için mali hak talep edebilecektir. Bunlar dışında başkaca bir mali hak talep edemeyecektir.
İlgili Kararname ile alınmış olan bir başka tedbir olarak, sözleşmenin feshi veya devri halinde yüklenici hakkında, bu fesih veya devir nedeniyle herhangi bir kısıtlama ve yaptırım uygulanması yasaklanmıştır. Üstelik anılan durumda yüklenicinin teminatlarının iade edilmesi de zorunlu kılınmıştır.
Bu tedbir kapsamında düzenlenecek olan fesihnamelerden ve devir sözleşmelerinden damga vergisi alınmayacağı da ilgili Kararname’de belirtilmiştir.
Sonuç
Söz konusu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile, 08.02.2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla ilan edilen OHAL kapsamında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihaleler ve bu ihalelerin sözleşme süreçlerine ilişkin olarak birtakım tedbirler alınmıştır. Bu tedbirler, ülkede yaşanan depremler nedeniyle hem İdarelerin hem de kamu ihale sözleşmesine taraf yüklenicilerin mağduriyet yaşamalarını engellemeye yöneliktir.
Ayrıca yazımızda açıklanmış olan tedbirler; niteliğine uygun düştüğü ölçüde OHAL süresinin bitimine kadar; 4734 sayılı Kanun’un 22. maddesi kapsamında doğrudan temin yöntemiyle yapılacak olan ve 4734 sayılı Kanun’dan istisna tutulmuş olan alım ve ihaleler ile bunlara ilişkin sözleşmeler için de uygulanacaktır.
Yazıya konu tedbirlerin düzenlenmiş olduğu Cumhurbaşkanı Kararnamesi 03.03.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Av. Deniz KARADUMAN
Pelin YÜKSEL
[1] İlgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne buradan ulaşabilirsiniz.
Comments